Şanlıurfa Eyyübiye Eğitim Araştırma Hastanesinde görevli Ronahi Satı’nın geçtiğimiz günlerde hayatına son vermesi meslektaşlarını derin bir üzüntüye boğarken sağlık camiasında yankıları hayla devam ediyor. Bu üzücü durumu meclis gündemine getiren DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın yanıtlaması talebiyle Meclis'e 8 maddeden oluşan soru önergesi verdi.
DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan'ın verdiği önerge şu şekilde:
Türkiye’de sağlık alanındaki en büyük sorunlardan biri, hekimlerin ve sağlık personellerinin ağır çalışma koşullarından kaynaklanan problemlerdir. İş yükü, personel azlığı, mobbing, ekonomik sıkıntılar ve sağlıkta şiddet gibi pek çok faktör nedeniyle sağlık çalışanları kişisel ve profesyonel anlamda tükenmenin eşiğine geldiklerini dile getirmektedir.
Çalışma koşullarının ağırlığı nedeniyle son 10 yılda gözle görülür derecede hekim ve salık personelleri intiharlarının arttığı aşikardır. Bu intiharlardan sonuncusu da Şanlıurfa’da yaşanmıştır. Henüz 26 yaşında mesleğinin başında olan Doktor Ronahi SATI, Şanlıurfa Eyyübiye Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Acil Servisi’nde göreve başladıktan birkaç ay sonra 14.01.2024 tarihinde intihar ederek hayatını kaybetmiştir.
Ronahi Satı’nın ailesi, çalışma arkadaşları ve meslek odasının yaptığı açıklamalara göre; Ronahi, idealist, gelecek hayalleri olan genç bir hekim olarak başladığı iş yerinde hekim ve personel azlığı, gün içinde çok sayıda hasta kabulü nedeniyle zorlanmış ve gün aşırı nöbetler nedeniyle her nöbet çıkışı ağlayarak yakınlarını aramaya başlamıştır. Çalışma koşullarının ağırlığının da etkisiyle bu ocak ayı başında istifa dilekçesi vermiş ve işlemlerini beklediği süre içerisinde intihar etmiştir.
Ronahi Satı’nın intiharının tüm nedenleri bilinmemekle birlikte, ağır iş ve çalışma koşullarının etkisi olduğu açıktır. Oldukça genç ve yeni işe başlamış bir hekimin kısa sürede ağır tükenmişlik yaşaması ve bu denli ağır bir karar almasının işaret ettiği hakikatler, başta sağlık alanında çalışan herkes olmak üzere toplumsal bir sorunu göstermektedir. Sağlık personelleri gün geçtikçe daha çok istifa etmekte, yurtdışına gitmekte, alternatif çalışma yolları aramakta ve ne yazık ki şiddete uğramakta ve intihar etmeye kadar iten sorunlar yaşamaktadır.
Özellikle Urfa gibi, kadın ve çocuk hasta sayısının, doğum oranlarının ülke ortalamasının oldukça üstünde olduğu yerlerde personel ve hekim sayılarının azlığı, sağlık hakkına erişimi ve insanca çalışma hakkını ağır derecede ihlal etmektedir. Bu durum hem hastaları hem çalışanları etkilemektedir. Ağır iş yükü ve personel azlığının yanı sıra, Bakanlık’ın sağlık alanındaki yetersiz ve etkisiz politikaları, sağlıkta şiddetle kararlı mücadele edilmemesi, sağlık personellerinin taleplerinin karşılanmaması nedeniyle doğan problemler gün geçtikçe büyümektedir. Kamusal bir hizmet olan sağlık hizmeti çoğu yerde ulaşılamaz hale gelmiştir.
Seçim bölgem olan Şanlıurfa’da başta Viranşehir, Ceylanpınar Devlet Hastaneleri olmak üzere neredeyse tüm ilçe hastanelerinde büyük oranda hekim ve personel azlığı bulunmaktadır. Bu nedenle var olan personel daha fazla iş yapmakta, gün aşırı nöbet tutmak, başka hastaneye nöbete gitmek ve günde 400’ü geçen sayıda hastaya bakmak zorunda kalmaktadır. Böylesi bir ortamda kaliteli bir muayene, teşhis ve tedavi sunulmasını beklemek mümkün değildir.
Sağlık Emekçileri Sendikası Şanlıurfa Şubesi’nden aldığımız bilgilere göre; Ronahi Satı’nın görev yaptığı Şanlıurfa Eyyübiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisi’ne günde ortalama 3500-4000 hasta gelmektedir. Genellikle 8-10 hekimin çalışmak zorunda kaldığı hastane acil servisinde her hekim günde 400-500 hastaya bakmak durumunda kalmaktadır. Bu rakam gerek hekimin gerekse hastanın nitelikli bir sağlık hizmeti sunması ve almasını imkânsız kılmaktadır. Öngörülen hekim başına düşen hasta sayısı için, görevli hekim sayısının en az 4 katı olması gerekirken, Bakanlık bu konuda etkili adımlar atmadığı için ihtiyaçlar giderilmemektedir.
Bu nedenlerle;
1.Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde günlük hasta sayısı ortalaması ve hekim sayısı Sağlık Bakanlığı verilerine göre kaçtır?
2.Sağlık Bakanlığı’nın ve uluslararası protokol ve düzenlemelerin ışığında, nitelikli bir sağlık hizmeti sunulması için hekim başına düşen hasta sayısı maksimum kaç olmalıdır? Bu oranlarla gerçeklik arasındaki büyük farkın nedenleri nelerdir?
3.Şanlıurfa hastanelerindeki hekim ve sağlık personeli sayısı neden arttırılmamaktadır?
4.Şanlıurfa gibi, nüfus ve hasta sayısının yüksek olduğu şehirlere yönelik Bakanlık özel bir politika yürütmekte midir, bu yönde bir hazırlığı var mıdır?
5.Son 5 yılda Türkiye’de intihar eden hekim sayısı kaçtır? Son 5 yılda Türkiye’de intihar eden sağlık personeli sayısı kaçtır?
6.Bakanlığınızın giderek artan intihar eden sağlık personelleri hakkında, bu durumun nedenlerini ve çalışma koşullarını incelemeye dönük bir çalışması var mıdır?
7.Sağlık personellerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi için Bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır?
8.Türkiye’de son yıllarda giderek artan sağlıkçı göçleri, sağlıkta şiddet ve istifalara yönelik, sağlık personellerini koruyucu ve teşvik edici çalışmalarınız var mıdır?