CHP İstanbul Milletvekili ve CHP Genel Merkezi Doğu Masası Üyesi Av. Mahmut Tanal ile 22 milletvekili arkadaşı, Şanlıurfa ilinde çarpık, plansız yapılaşma dolayısıyla verimli tarım alanlarının tahrip edilmesi ve betonlaştırılmasına karşı harekete geçilmesi, çiftçilerin yaşamış oldukları sorunların ve mağduriyetlerin belirlenmesi, söz konusu sorunların ve mağduriyetlerin çözümlerinin tespit edilmesi amacıyla TBMM Başkanlığı’na Meclis Araştırması önergesi sundu.
Şanlıurfa’daki verimli tarım arazilerinin ranta kurban gitmesine karşı Meclis’te bir araştırma komisyonu kurulması talebini içeren önergenin gerekçesinde, tarımın gerek insan yaşamı için gerekse ekonomik kalkınma konusundaki önemine rağmen Şanlıurfa’daki birinci sınıf verimli tarım arazilerinin siyasi ranta kurban gittiği, Harran Ovası’nın ise betonlaşma ve plansız yapılaşma ile birlikte verimli tarım topraklarının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı belirtildi.
TARIM ARAZİLERİNİ KORUMAK ANAYASAL GÖREV
Anayasanın tarımsal üretimin desteklenmesi ve tarım arazilerinin amaçları dışında kullanılması ve tahrip edilmesini önlemek için devlete önemli sorumluluklar yüklediğinin kaydedildiği gerekçede, Anayasasının “Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması” başlıklı 45. maddesine yer verilerek, söz konusu madde hükmünün devletin tarım arazilerinin tahribini önlemesi gerektiğinden bahsettiğine ve tarımsal üretimin planlanması noktasındaki sorumluluklarına vurgu yaptığına dikkat çekildi.
Tanal ve milletvekili arkadaşlarının imzasını taşıyan araştırma önergesinin gerekçesinde, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun “Tarımsal potansiyeli yüksek büyük ovaların belirlenmesi ve korunması” başlıklı 14. Maddesi uyarınca, tarımsal üretim potansiyeli yüksek olan Harran Ovası’nın koruma altına alınarak, burada yer alan tarım alanlarının plansız yapılaşma dolayısıyla betonlaşmasının önüne geçilmesinin, hukukun ve hakkaniyetin gereği olacağı vurgulandı.
TÜRKÜLERE KONU OLAN HARRAN OVASI YOK EDİLİYOR
Bilimsel çalışmalara göre Harran Ovası’nda yaklaşık 100 bin dönüm alanın betonlaştığının aktarıldığı önerge gerekçesinde, “Bölgedeki birinci sınıf tarım arazilerinin gayrimenkul rantına kurban edilmesi, tarım alanlarının yok olmasına ve dolayısıyla tarımsal üretimin ciddi şekilde azalmasına yol açmaktadır” denildi.
Gerekçede ayrıca, toprağın, suyun doğru yönetilememesinin bölgede çölleşme riskinin ortaya çıkmasına neden olduğuna işaret edildi.
Harran Ovası’nın sınıra olan yakınlığı, gerek büyük verimli tarım arazilerine sahip olması gerekse tarihi ve turistik bir yerleşim alanına sahip olmasının beraberinde artan bir ekonomi ve nüfus yoğunluğu oluşturduğunun ifade edildiği gerekçede, bu artan nüfus yoğunluğunun getirmiş olduğu yerleşim ve konut ihtiyacının, tarım arazileri üzerinde önemli bir yapılaşma baskısı oluşturduğu belirtildi.
Gerekçede, Harran Ovası’nda tarım arazileri üzerinde devam eden betonlaşmanın ve plansız yapılaşmanın önlenmesi için devlet tarafından Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu uyarınca denetimler yapılması ve bölgedeki tarım alanlarının siyasi ranta malzeme olmaktan kurtarılmasının sağlanması gerektiğinin altı çizildi.
ŞANLIURFA’NIN BEREKETLİ TOPRAKLARI KORUNMALI
Gerekçede, söz konusu Meclis Araştırma önergesi ile Şanlıurfa ili genelinde betonlaşma ve gayrimenkul rantına kurban edilen tarım arazilerinin, Şanlıurfa’daki toplam tarım arazilerine oranının ne olduğu, Şanlıurfa’da bulunan toplam sulanabilir tarım arazisi miktarının ne kadar olduğu, bu tarım arazilerinden birinci sınıf tarım arazisi niteliğine haiz arazilerin oranının kaç olduğu, son beş yılda Şanlıurfa’da yer alan kaç dönüm arazinin betonlaşma ve plansız yapılaşma sonucu yok olduğunun belirlenmesi, Şanlıurfa’daki verimli tarım arazilerine imar izninin verilme nedenlerinin araştırılması, bölgedeki toprakta tuzlanma oranının artmasının sebeplerinin ve buna yönelik çözüm yollarının araştırması, Güneydoğu Anadolu Projesi Eylem Planı’na göre sulama yatırımlarının ne durumda olduğu hususlarının araştırılmasının amaçlandığı kaydedildi.
Aslen Şanlıurfalı olan Mahmut Tanal ve diğer CHP’li vekil arkadaşlarının hazırladığı önergenin gerekçesinde şu değerlendirme yapıldı: “Araştırma önergemiz kabul edilerek çalışmanın tamamlanması sonucunda; Şanlıurfa ilinde verimli tarım arazilerinin imara açılarak betonlaşması sonucu yaşanan sorunlar araştırılarak, çözümlerinin neler olduğu tespit edilerek yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilmesi sağlanabilecektir. Dünyada hububat ve gıda sıkıntısı baş gösterirken bütün Türkiye`ye yetecek gıda ve hububat ambarı niteliğindeki Şanlıurfa’nın bereketli ovalarının koruma altına alınması noktasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne, vatandaşlara ve kamuya görev düşmektedir.”
