Şanlıurfa, pamuk üretimi açısından Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. Bununla beraber pamuk üretiminde hem kalite hem de miktar açısından kayıplara sebep olan birçok faydalı ve zararlı böcek türü de mevcut. Bu sorunun çözümü adına Harran Üniversitesinin bilim insanları harekete geçerek yapay zekayla zararlı/faydalı böceklerin türlerini belirleyerek önlem alınmasını sağlayacak bir proje geliştirildi.
Harran Üniversitesi akademisyenlerince geliştirilen “Pamuk Üretim Alanlarında Yapay Zekâ Tabanlı Dijital Zararlı Yönetimi” adlı mobil sistem üzerinden takip edilebilen sistem sayesinde yapay zekâ yardımıyla tarım alanlarında zararlı böcekler zamanında tespit edilerek doğru ilaçlama teknikleriyle kalite ve verimlilik arttırılacak.
Sistem Ülke Ekonomisine Büyük Katkılar Sağlayacak
Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü ve Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Bölümü iş birliğinde geliştirilen Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenen Harran Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Mamay yürütücülüğünde yapılan proje ekibinde Bilgisayar Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi M. Emin Tenekeci, Bitki Koruma Bölümünden Doç. Dr. Çetin Mutlu ve Dr. Öğr. Üyesi Shahid Farooq yer alıyor.
Birçok böcek türleri fiziksel olarak birbirine benzediğinden dolayı faydalı ve zararlı böceklerin birbirine karıştırıldığını ve bu yüzden yanlış ve gereksiz ilaçlamalar yapıldığını ifade eden Doç. Dr. Mehmet Mamay; “Pamuk, tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz, bölgemiz ve ilimiz için de stratejik öneme sahip bir üründür. Katma değeri yüksek olan bu ürünün kalitesinin artmasına yönelik faydalar getirecek projeyi hocalarımızla geliştirdik. Pamuktaki böcek türlerinin çoğu morfolojik olarak birbirine benzediği için çiftçilerimiz böcekleri birbirine karıştırıyor ve gereksiz ilaçlamalar yapıyor.
Pamuğa zarar veren böcek türlerinin zamanında teşhislerinin ve yoğunluklarının belirlenerek uygun bir yöntem ile mücadelelerinin yapılması son derece önemlidir. Ancak saha çalışmalarından da edindiğimiz izlenimlere göre gerek pamuk üreticileri gerekse bu konuda çalışan teknik elemanlar da faydalı ve zararlı böcekleri birbirine karıştırarak yanlış teşhis etmekte ve sonuçta yanlış mücadele yöntemine başvurmaktadırlar. Kimyager ve Eczacıların da Zirai İlaç Bayii olabildikleri düşünüldüğünde bu konu daha da vahim bir hal almaktadır. Çünkü zararlıların teşhisinin yanlış yapılması, tedavi ve mücadelenin de baştan yanlış olacağı anlamına gelmektedir. Sonuçta yanlış ve gereksiz pestisit kullanımı söz konusu olmakta, bu da toprak, su ve hava kaynaklarının kirletilmesi, insan ve hayvan sağlığının tehlikeye atılması, doğal dengenin zararlılar lehine bozulması, zararlıların direnç kazanmaları, gıdalarda pestisit kalıntısı kalması gibi sonuçlar doğurmaktadır.
Mücadeledeki Başarının İlk Adımı Zararlıların Doğru Teşhisidir
Olumsuzlukların önüne geçmek için proje ekibimiz tarafından yürütülen bu proje ile bitki koruma alanında çalışan ziraat mühendisleri, ziraat teknikerleri ve ziraat teknisyenleri gibi teknik elemanlar, zirai ilaç bayileri, tarım danışmanları ve tarımsal faaliyetlerde bulunan üreticilerin; böcekleri yerinde, hızlı ve otomatik teşhis edebilmeleri ve uygun yöntemle mücadele edebilmeleri için bir Mobil Uygulama geliştirilecektir. Bu uygulama, Evrişimsel Sinir Ağlarından yararlanarak bilgisayarlı görüntü ve makine öğrenimine dayalı yapay zekâ tabanlı çalışan bir mobil yazılım olacaktır.
Kullanıcılar, mobil cihazlara yükledikleri bu yazılım ile arazide gördükleri veya kendilerine zararlı diye getirilen böceklerin fotoğrafını çekmek suretiyle tanınmaları, biyolojileri, zarar şekilleri, mücadele zaman ve yöntemlerini de içerecek şekilde bilgilendirileceklerdir. Mobil Uygulamayı mobil cihazına yükleyen kişi, fotoğrafını çektiği böceğin, faydalı mı yoksa zararlı mı, zararlı ise hangi böcek türü olduğu, ekonomik anlamda zarar yapıp yapmadığı, önemli bir zararlı ise ne tür zarar meydana getirdiği, kaç döl verdiği, ne zaman, hangi yöntemle ve ne şekilde mücadele edileceğini öğrenecektir. Bu sayede hem çiftçilerimiz kazanacak hem de ülkemiz ekonomisine faydalar sağlanacaktır.
Projeyi destekleyen Harran Üniversitesi Rektörlüğüne ve proje ekibinde yer alan çalışma arkadaşlarıma teşekkürler ederim” diye konuştu.
