Şanlıurfa merkez Karaköprü ilçesi Narlıkuyu mahallesinde yer alan inşaatın temel kazısı sonucu meydana gelen göçüğün ilk saatlerden itibaren Şanlıurfa İnşaat Mühendisleri Odası teknik heyeti olay yerine giderek ilgili birimler ile yerinde gözlemsel incelemelerde bulundu.
Heyet tarafından yerinde yapılan incelemelerde ulaşılan tespitler ve saptanan kusurları rapor haline getirildi. Hazırlanan raporu kamuoyu ile paylaşan heyet şu bilgileri aktardı:
Şanlıurfa ili Karaköprü ilçesi Narlıkuyu mahallesinde yer alan inşaatın temel kazısı sonrasında sabah saat 09.00 civarında parselin şevli olarak kazılmış olan güney cephesindeki kazı yüzeyinde ilk göçüğün meydana gelmesiyle isale hattında su kaçağı olduğu fark edilmiştir. Güney cephedeki kazı yüzeyinin bir kısmının göçmesi ile isale hattında ve imar yolunda hasar oluşmuştur. Göçüğün meydana geldiği ilk saatlerden itibaren Şanlıurfa İnşaat Mühendisleri Odası teknik heyeti ivedilikle olay yerine intikal etmiş ve ilgili birimler ile yerinde gözlemsel incelemelerde bulunmuştur.
Yerinde yapılan incelemelerde ulaşılan tespitler ve saptanan kusurlar özetle aşağıda sunulmuştur.
• İlgili kurumlar ile yapılan görüşmeler sonucunda ilgili parselde yapılacak olan yapı için 12/09/2022 tarihinde Yapı Ruhsatı Belgesi düzenlendiği, 12/09/2022 tarihinde İşyeri Teslim Tutanağı hazırlandığı, 13/09/2022-20/09/2022 tarihleri arasında kazı yapıldığı ve 23/09/2022 tarihinde grobeton döküldüğü tespit edilmiştir.
• Kazı işlemi tamamlanmış ve grobetonu dökülmüş olan parselde su sızıntısından dolayı oluşan ilk göçük sonrasında müteahhit firma yetkililerinin çalışmaları durdurup isale hattının onarımı ve gerekli önlemlerin alınması için Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresi (ŞUSKİ) ve Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) ilgili birimlerinde kayıt oluşturdukları tespit edilmiştir.
• Muhtemel su sızıntısının, parsel sınırında yapılacak olan istinat duvarı kazısı sonucu oluştuğu gözlemlenmiştir.
• Zemin cinsi marn (killi kireçtaşı) olmasından dolayı su sızıntısından doymuş bir tabaka haline gelen zeminde göçük meydana gelmiştir.
• İsale hattının onarım çalışmaları sırasında, isale hattının altında bulunan zeminin durumu ihmal edildiği ve herhangi bir iş güvenliği önlemi alınmadığı görülmüştür.
• İsale hattında meydana gelen hasara zamanında müdahale edilmemesi nedeniyle isale hattından ilgili parsele akan su taşarak çevre parsellere akmış ve daha düşük kotta yer alan bir parseldeki istinat duvarının yıkılmasına sebep olmuştur.
TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASIŞANLIURFA İL TEMSİLCİLİĞİ 3. ÖNERİLER
Hazırlanan yapı projeleri uygulanacağı parsellerde parsel etrafı imar yollarının durumu ve bölgedeki mevcut ve yapılması planlanan altyapı hatları göz önünde bulundurularak İlgili idareler tarafından onaylanmalıdır.
İnşası yapılacak yapıların şevli kazıya imkân vermeyecek şekilde arazi sınırlarına dayanması durumunda, bodrum katların ve temelin inşa edilebilmesi için yapılacak olan kazılar geçici veya kalıcı iksa sistemleriyle desteklenmelidir. (Diyafram duvar, fore kazık, mini kazık, ankraj vb.)
İnşaat sahalarında yapılacak bütün imalatlarda iş güvenliği önlemleri göz ardı edilmemeli ve ilgili idarelerce denetimi sıklaştırılmalıdır.
4. SONUÇLAR
30.09.2022 tarihinde Şanlıurfa ili Karaköprü ilçesi Narlıkuyu mahallesinde yer alan kazı faaliyeti tamamlanmış olan parselde meydana gelen ilk göçük sonrasında ikinci bir göçük oluşumu göz önünde bulundurulmamış ve hiçbir iş güvenliği önlemi alınmadan isale hattı arızası giderilmeye çalışılmıştır. Bu durum can ve mal kaybına yol açmıştır.
Şanlıurfa ili sınırları içerisinde geçmiş dönemlerde de birçok yapı inşası için yapılmış olan kazılarda göçük meydana gelmiş ve altyapıya zarar vermiştir. Bu göçüklerden etkilenen imar yolları uzun süre trafiğe kapatılmış ve zarar gören altyapı hatları nedeniyle bölgedeki insanların altyapı imkanlarına ulaşımı kısıtlanmıştır.
Uygun mühendislik çözümleri uygulanarak can ve mal kayıpları önlenebilir.
