Tarımın başkenti Şanlıurfa fıstık üretiminde Türkiye’de ilk sırada olmasına rağmen, serbest piyasada tüccarlarının belirlediği fıstık fiyatlarından fıstık üreticisi memnun değil. Çiftçilerin elektrik, su, gübreleme masrafları geçen yıla oranla yüzde yüzün üzerinde artarken, fıstık üreticileri geçen yıl sattıkları fiyata dahi ürünlerini satamamaktadır.
Fıstık üreticilerinin sıkıntılarını meclise taşıyan EM Parti Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı tarafından yazılı olarak cevaplandırılması istemiyle 8 sorudan oluşan soru önergesi sundu…
Vekil Öcalan, hazırladığı soru önergesinde;
‘’ Antep fıstığı üretiminde Urfa en yüksek üretime sahip kentimizdir. Gaziantep ikinci sırada, Siirt ise üçüncü sırada gelmektedir.
Urfa’da temel geçim kaynaklarından biri olan fıstık hasadı sürerken serbest piyasada tüccarlarının belirlediği fıstık fiyatı fıstık üreticisini memnun etmemektedir. Çiftçilerin elektrik, su, gübreleme masrafları geçen yıla oranla yüzde yüzün üzerinde artarken, fıstık üreticileri geçen yıl sattıkları fiyata dahi ürünlerini satamamaktadır. Geçen yıl 120 TL’den işlem gören su altı fıstığın kilogramı, bu yıl 90-120; geçen yıl 350 TL olan kavlak fıstık ise 295 TL’ye alıcı bulmaktadır.
Fıstık alım fiyatları buğday, arpa, fındık, çay gibi TMO tarafından belirlenmediği gibi devletin fıstık alımı yapmadığı ve fıstık piyasasına müdahalede bulunmadığı bilinmektedir. Fıstık üreticisine üretim maliyetlerini azaltmaya yönelik yeterince mazot-gübre desteği de verilmemektedir.
Mazot, işçilik ve gübre maliyetlerinin yüksekliği, sulama sorunu, hasat zamanında artan hırsızlık gibi birçok sorunla karşı karşıya kalan fıstık üreticileri emeklerinin karşılığını alamamaktadır. Bir fıstık ağacının yetişmesi için en az 20 yıl emek veren çiftçiler, ürünlerini tüccarların belirlediği fiyatlarda satmaya adeta mecbur kalmış, bu sene en az 300 bin ton rekolte fıstık bekleyen çiftçinin emeği fıstık borsasının insafına terkedilmiştir.
Urfa Şıracılar ve Kuruyemişçiler Odası Başkanı Ahmet ASLAN, bir ay önce serbest piyasada 520 TL olan kavlak fıstığının fiyatının 295 TL’ye inmesinin, fıstıkta taban fiyat belirlenmesi talebini öne çıkardığını, fiyatlar nedeniyle üretici ve esnafları mağdur ettiğini belirtmiştir.
Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İPAR çiftçilerin sorunlarını,
‘‘Fıstık hasat sezonunda umduğunu bulamayan çiftçi, önümüzdeki mısır ve pamuk hasadından da umutsuz. Çiftçinin hiçbir ürününün para etmediği bir dönemi yaşıyoruz. Önümüzde pamuk, mısır ve badem hasadı var. Pamuk priminin yükseltilmemiş olması bizi tedirgin ediyor. Acil önlemler alınarak çiftçilerimizin bari bu ürünlerde zarar etmesini engellemeliyiz, çünkü çok endişeliyiz” şeklinde açıklamıştır.
Bu bağlamda;
1.Tüccarların fıstık fiyatlarını düşürerek fıstık üreticisinin ürünlerini çok ucuz fiyatlara satmak zorunda bıraktığı iddiaları doğru mudur?
2.Tüccarların ve aracıların fıstık piyasasını olumsuz yönde etkilemesinin önüne geçmek için bakanlığınız tarafından denetim yapılmakta mıdır?
3.Fıstık üreticisinin emeğini hiçe sayarak fıstık piyasasını etkileyen tüccar veya aracılar için bakanlığınızca herhangi bir yaptırım uygulanmakta mıdır?
4.TMO’nun fıstık için taban fiyat uygulaması ya da devletin fıstık piyasasını düzenlemeye yönelik fıstık alımı yapması ile ilgili bir çalışması olacak mıdır?
5.Mazot, işçilik ve gübre maliyetlerini azaltmaya yönelik fıstık üreticisine destek verilmekte midir? Ne kadar destek verilmektedir?
6.Fındık, çay gibi birçok ürüne taban fiyatlaması uygulaması yapılırken Antep fıstığına yönelik taban fiyat uygulaması yapılmamasının nedeni nedir?
7.Üreticinden düşük fiyatlarla alınan fıstığın vatandaşlara çok pahalıya satılmasını önlemek için bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır?
8.Bakanlık olarak Antep fıstığıyla ilgili fiyat dengesi sağlayarak üretilen fıstıkları koruyucu birlik ya da kooperatif kurmayı planlıyor musunuz?