Çiftçiler, fiyatlar böyle devam ederse tarımı bırakmak zorunda kalacak

Vekil Ayan; ‘’Yaz boyunca dinlediğimiz çiftçilerin hepsi aynı şeyi söyledi; fiyatlar böyle devam ederse tarımı bırakmak zorunda kalacağız! Acil olarak Urfa’daki çiftçilere ve emekçilere kulak verilmesini, üretim maliyetlerinde teşvik oranlarının arttırılması ve ürünler için fiyatların adil şekilde belirlenmesi çağrısını yineliyoruz. Bizler bu yoksullaştırma ve göçe zorlama politikalarına karşı olduğumuzu, halkın yanında direnmeye devam edeceğimizi bir kez daha belirtiyoruz’ ’Dedi..

Acil olarak Urfa’daki çiftçilere ve emekçilere kulak verilmesini, üretim maliyetlerinde teşvik oranlarının arttırılması ve ürünler için fiyatların adil şekilde belirlenmesi çağrısını yinelediklerini belirten Yeşil Sol Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, pamuk üreticilerinin pamuk alım fiyatının düşük olmasına karşı mecliste yapılan basın toplantısında şunları ifade etti:

Seçim bölgem olan Urfa, coğrafik koşullar, toprak kalitesi, iklim ve yerel halkın temel ekonomik uğraşı olması nedeniyle bir tarım şehridir. Yalnızca yerelin değil pek çok değerli ürün çeşidinde ülkenin ihtiyaçlarını karşılama oranı olarak en yüksek tarım üretimine sahiptir. Ancak bu kadar bereketli topraklara rağmen bölge çiftçileri tarım yapamaz hale getirilmiştir. Bunun en önemli nedeni, tarım maliyetlerinin enflasyona bağlı fahiş artışları olup, ürün satışı sonucu elde edilen gelir maliyeti dahi zor karşılamaktadır. Bu durumda en başta çiftçilerin geçinemez hale gelmesine, tarımsal arazilerin ve tarım faaliyetlerin azalmasına neden olmaktadır. Urfa gibi geçim kaynağı tarım olan bir şehirde geçimini tarımdan sağlayan nüfus giderek azalmaktadır.

Son günlerde pamuk alım fiyatlarının açıklanmasının ardından büyük bir hayal kırıklığı yaşanmıştır. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Urfa Şubesi ve çiftçiler sıklıkla sorunlarını ve taleplerini dile getirdikleri halde ne yazık ki sesleri duyulmamış, beklentilerinin çok altında alım fiyatları açıklanmıştır. Bu fiyatlar ne gerçekliğe ne de vicdana sığmamaktadır.

Gelin güncel tabloya birlikte bakalım. Türkiye’de 2022 yılında 5.5 milyon dekarda 2,75 milyon ton kütlü pamuk üretimi yapılmış olup, bunun karşılığında 860 bin ton lif pamuk üretimi gerçekleşmiştir. Bu yıl sadece Şanlıurfa’da yaklaşık 2 milyon dönümden 1 milyon ton kütlü, 400 bin ton lif üretimi beklenmektedir. Buda Urfa’nın Türkiye pamuk üretiminin %40’ını karşıladığını göstermektedir.

Türkiye son 20 yılda tarımsal anlamda dışa bağımlılığını sürekli artırarak 2022 yılında, tarımsal ürünlerde yaklaşık 27.848 milyar dolar ithalat yapmıştır, sadece pamukta 2,58 milyar dolar değerinde ithalat gerçekleştirmiştir. Oysa düzgün tarım ve destekleme politikalarıyla pamuk üretimi arttırılsa 2,58 milyar dolar ülkede kalacak ve yerel çiftçi de üretimini daha da arttıracaktır.

Bu verilerle birlikte küresel ve ulusal çapta enflasyonun olağanüstü artışı nedeniyle bu sezon tohum, mazot, gübre, ilaç ve elektrik gibi temel maliyet kalemleri kat kat artmıştır.  TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Urfa Şube’sinin yaptığı çalışmalar sonucunda; 2023 yılı kütlü pamuk kilogram maliyeti yapılan analizlere göre 23.02 TL. olarak belirlenmiştir. Üretim maliyetlerinin bir yılda yüzde 200- 300 artış göstermesinden dolayı kütlü pamuk üretici satış fiyatının 32.22 TL’nin altında olmaması gerektiği açıklanmıştır. Buna rağmen Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifler Birliği (ÇUKOBİRLİK) kütlü pamuk alım fiyatını 18.5 TL olarak duyurmuştur.

Açıklanan bu rakam üreticinin beklentisinin ve nesnel hesaplarımın çok altında kalmıştır. Bu fiyatlara malını satan çiftçi maliyetini bile zor karşılamakta olup, gelinen noktada birçoğu tarım yapmayı bırakmak zorunda kalacaklarını açıklamıştır. Urfa’da Dönüm maliyetinin 10 bin TL olduğu, bir dönümden 500 kilo ürün alınsa dahi bu fiyatla maliyetini dahi çıkartamayacağı ortadadır. Çiftçiler bir ton ürün satarak bir ton gübre bile alamayacaklarını, bu fiyatların açıkça üreticiye “siz üretmeyin ya da zararına üretin” demek olduğunu iletmişlerdir.

Tarımda öz yeterlilik, bir ülkenin kendi kendini besleyebilmesi ve yan ürünlerle kendine yetebilmesi elzemdir. Diğer her şeyde dışa bağımlı olan Türkiye tarımda da şartları el verdiği halde dışa bağımlı hale getirilmiştir. Bunun en önemli sebebi doğru uygulanamayan tarım politikalarıdır. Eğer devlet, çiftçiyi desteklemezse, tarımda teşvik ve kolaylaştırıcı uygulamalara yer vermez ve alım fiyatlarıyla üretimi cazip hale getirmezse yerel çiftçilerin bu koşullarda üretim yapmaya devam edemeyecekleri ortadadır. Kendi deyimleriyle bu şartlarda tarım “zulüm haline gelmiştir.”

Tarımda maliyetlerin katlanarak artması, ÇUKOBİRLİK’in alım fiyatlarını düşük açıklamasının yanı sıra bu sezon ve önceki birkaç sezon DEDAŞ’ın bölgede uyguladığı haksız ve keyfi elektrik kesintileri, buna bağlı yaşanan sulama sorunları, üreticilerin ellerindeki malı büyük şirketlere satmak zorunda kalarak tarımda tekelleşme ve küçük çiftçiler için tarımın sürdürülemez hale gelmesi de üretimi olumsuz etkileyen faktörlerdendir. Tüm bu sorunlar şu anda pamuk ürününde yaşandığı gibi buğday, mısır ve Urfa’da üretilen diğer tarım ürünleri için de geçerli olacağını şimdiden göstermektedir.

Yaz ayları boyunca birçok çiftçi ile bir araya geldik. Bize ilettikleri hususu buradan meclisten dile getiriyoruz. Urfa merkez başta olmak üzere diğer tüm ilçelerde yaptığımız görüşmelerde çiftçiler bu maliyet artışına karşı ürünlerinin fiyatının bu kadar düşük olmasının tarım faaliyeti yapmalarına engel olduğunu ifade ettiler. Bu durumun buğday ve mısır için de bu şekilde devam etmesi halinde çiftçilik yapmayacaklarını açık açık dile getirdiler.

Bizler, Urfa’daki çiftçilere ve emekçilere kulak verilmesini, üretim maliyetlerinde teşvik oranlarının arttırılması ve ürünler için fiyatların adil şekilde belirlenmesi çağrısını yineliyoruz. Tüm bunların ötesinde Tarım ve Orman Bakanlığı başta olmak üzere devletin tarımda üretimi arttırmak için etkili, kalıcı, radikal adımlar atması ve yerelin özgün durumlarına göre, talep ve beklentilerini esas alan şekilde verimi ve üretimi arttırma odaklı tarım politikaları uygulamaları gerektiğinin altını çiziyoruz.

Urfa halkının ve çiftçilerinin sesi olmaya, sürdürülebilir ve ekolojik tarım yapılması, emekçinin hak ettiği değeri bulabilmesi, üreticilerin demokratik katılımı ile belirlenen politikalar için mücadeleye devam edeceğimizi bildiriyoruz.

Bizler de halkın taleplerini meclis kürsüsünden dile getirip bu sorunun derhal çözülmesi için iktidarı ve Bakanlığı sorumluluk almaya bölge halkının taleplerine kulak vermeye çağırıyoruz. Bölgede yaşayan halklara reva görülen yoksullaştırma, göçe zorlama ve emeğini yok sayma politikalarına karşı mücadele edeceğimizi bir kez daha buradan dile getiriyoruz.