Anız yangınları ve bir felaketin anatomisi
ŞANLIURFA - Haber Analiz/ Her yıl yaz aylarında Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere birçok tarım bölgesi, ardı arkası kesilmeyen anız yangınlarıyla mücadele ediyor. Hasadı yapılan buğday ve arpa tarlalarının ardından kalan anız, çiftçiler tarafından maliyetsiz bir temizlik yöntemi olarak yakılıyor. Ancak bu kısa vadeli kolaylık, uzun vadeli büyük bedelleri beraberinde getiriyor.
Toprağın Canı Yanıyor
Uzmanlara göre her anız yangınıyla birlikte topraktaki binlerce faydalı bakteri, mantar, solucan ve mikroorganizma yok oluyor. Bu canlılar, toprağın doğal dengesini koruyan ve verimi artıran unsurların başında geliyor. Gaziantep Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Bozan, bu durumu şu sözlerle özetliyor:
“Anız yangını, toprağın ‘nefesini’ kesiyor. Verimliliği düşürüyor, organik madde miktarını azaltıyor ve her geçen yıl toprağın daha da çoraklaşmasına neden oluyor.”
Sadece Toprak Değil, Hava da Kirleniyor
Anız yangınları yalnızca toprağa değil, havaya ve insan sağlığına da ciddi zararlar veriyor. Özellikle rüzgarlı günlerde kırsal alanlarda başlayan yangınlar geniş alanlara yayılıyor ve günlerce sürebiliyor. Bu durum, başta yaşlılar, çocuklar ve solunum hastalığı olan bireyler için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakır başta olmak üzere birçok ilde hava kalitesi ölçüm istasyonları, yaz aylarında ciddi oranda artan partikül madde (PM10 ve PM2.5) değerleri kaydediyor.
Yetkililer Teyakkuzda, Ama Yetersiz
İtfaiye ekipleri, AFAD ve Orman Bölge Müdürlükleri yaz boyunca sürekli alarmda. Ancak geniş tarım arazilerinde çıkan yangınlara müdahale her zaman kolay olmuyor. Kimi zaman yangınlar yerleşim alanlarına kadar yaklaşıyor, hatta elektrik hatlarına zarar vererek yangın riskini katbekat artırıyor.
Valilikler ve Tarım Müdürlükleri tarafından her yıl uyarılar yapılsa da cezai yaptırımlar caydırıcı olmuyor. Anız yakan çiftçilere 2025 yılı itibarıyla dönüm başı 244 TL para cezası uygulanmasına rağmen birçok bölgede bu kural hâlâ deliniyor.
Bu sorunun çözümü için uzmanların valilik bünyesinde oluşturulacak bir heyetle çözüm önerilerini içeren acil önlem paketinin hazırlanması gerektiği belirtiliyor.
