GÜNDEM- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı güvenliğini artırmaya yönelik önemli adımlar attı. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemelerle, yapı denetim süreçlerine yönelik yaptırımlar ağırlaştırıldı. Artık yeni inşa edilen bir bina 15 yıl içinde yıkılırsa, o yapının denetiminden sorumlu yapı denetim kuruluşunun faaliyet izni iptal edilecek, teminatına el konulacak.
Yapı Denetiminde Yeni Dönem Başladı
Bakanlığa bağlı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği", "Ceza Tebliği" ve "Dağıtım Tebliği"nde yapılan değişikliklerle birlikte, denetim sisteminde birçok yeni uygulama yürürlüğe girdi.
15 Yıl İçinde Yıkılan Binada Sorumlu Denetçi Meslekten Men Edilecek
Yeni düzenlemeye göre, yapı kullanma izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılan yapılarda, yapı denetim firmasının faaliyet izni tamamen iptal edilecek. Ayrıca bina inşaatı sırasında çevredeki yapılara zarar verilmesi durumunda da denetim kuruluşunun yetki belgesi iptal edilecek, teminatına el konulacak.
Bakanlık, “taşıyıcı sisteminde onarılamaz düzeyde yapısal hasar” ifadesine açıklık getirdi. Buna göre, binanın yıkılması ya da yıkılmasını gerektiren bir durumun tespiti halinde yapı denetim kuruluşu doğrudan sorumlu tutulacak.
500 Metrekareye Kadar Olan Binalara Kolaylık
Yeni yönetmelikle birlikte, inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar, artık Elektronik Dağıtım Sistemi dışında yapı denetim kuruluşu seçebilecek. Böylece küçük ölçekli yapı sahipleri, istedikleri denetim firmasıyla doğrudan sözleşme imzalayabilecek. Denetim hizmeti için belirlenen bedel ise %1,75 ile %3,50 arasında olacak.
Sözleşmede Bekleme Süresi 3 Aya İndirildi
Daha önce yapı denetim sözleşmesinde 6 ay boyunca hiçbir iş yapılmaması halinde fesih hakkı tanınıyordu. Yeni düzenlemeyle bu süre 3 aya düşürüldü. Yapı denetim kuruluşları, artık inşaat başlamazsa 3 ay içinde sözleşmeyi feshedebilecek.
Büyük İller İçin Çift Alternatifli Denetim Sistemi Geliyor
"Elektronik Dağıtım Tebliği"nde yapılan değişiklikle, 45 ve üzeri yapı denetim kuruluşunun bulunduğu illerde vatandaşlara iki farklı denetim firması seçeneği sunulacak. İlk firma tercih edilmezse, üç iş günü içinde otomatik olarak ikinci firma atanacak. Bu uygulama 1 Şubat 2026’ya kadar tüm iller için planlanırken, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve 11 büyükşehirde şimdiden yürürlüğe girdi.
Güçlü Denetim, Sağlam Yapılar
Bu düzenlemelerle, hem yapı güvenliğinin artırılması hem de yapı denetim firmalarının sorumluluğunun daha net çizilmesi amaçlanıyor. Bakanlık, özellikle deprem riski taşıyan bölgelerde uzun vadeli yapı güvenliğini garanti altına almak için denetim sistemini daha şeffaf ve hesap verebilir hale getirmeyi hedefliyor.
